Nhân viên bảo vệ có quyền khám người hay không?

1. Khám người là hành vi được quy định rõ trong pháp luật

Theo pháp luật Việt Nam, khám người là biện pháp điều tra, cưỡng chế liên quan đến quyền bất khả xâm phạm thân thể của công dân – một trong những quyền cơ bản được Hiến pháp bảo vệ.

Cụ thể:

• Điều 20 – Hiến pháp năm 2013 quy định:

“Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể. Không ai bị bắt, giam, giữ, khám xét người, chỗ ở, đồ vật, thư tín trái luật.”

• Điều 192 – Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về thẩm quyền khám người:

“Việc khám người phải do cơ quan có thẩm quyền tiến hành theo quy định của pháp luật, bao gồm: Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, hoặc các lực lượng được ủy quyền.”

? Như vậy, hành động khám người chỉ được thực hiện khi:

• Có căn cứ pháp lý cụ thể (quyết định khám người, lệnh khám xét…).
• Do lực lượng chức năng có thẩm quyền theo pháp luật tiến hành. Không áp dụng cho bảo vệ dân sự hay người dân bình thường.

Tóm lại: Chỉ những người sau đây có quyền khám người hợp pháp:

Nhân viên bảo vệ, dù là bảo vệ nội bộ hay của công ty dịch vụ, không thuộc bất kỳ nhóm nào kể trên, và tuyệt đối không có thẩm quyền khám người dưới bất kỳ hình thức nào. Cụ thể mời bạn xem tiếp phía dưới

2. Nhân viên bảo vệ không thuộc cơ quan có thẩm quyền khám người

Nhân viên bảo vệ hoạt động trên cơ sở hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ giữa doanh nghiệp bảo vệ và khách hàng. Theo quy định tại:

• Luật Doanh nghiệp 2020,
• Nghị định 96/2016/NĐ-CP về điều kiện kinh doanh dịch vụ bảo vệ,
• Bộ luật Dân sự 2015,

… thì bảo vệ không phải là người thi hành công vụ và không có quyền thực hiện các hành vi cưỡng chế như khám xét thân thể người khác.

? Nếu bảo vệ tự ý khám người mà không có sự đồng ý hoặc không phối hợp với công an, thì hành vi đó có thể bị coi là:

• Xâm phạm thân thể,
• Trái pháp luật,
• Và có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự tùy theo tính chất, hậu quả.

3. Bảo vệ tự ý khám người bị xử lý thế nào?

Tất cả các nhân viên bảo vệ nên nhớ rằng: Hành vi tự ý khám người mà không có sự đồng ý của đương sự hoặc không có sự hiện diện, ủy quyền của cơ quan chức năng là hành vi vi phạm pháp luật.

Nhân viên bảo vệ, dù với mục đích phòng ngừa hay nghi ngờ vi phạm nội quy, cũng không được vượt quá giới hạn quyền hạn được pháp luật cho phép. Tùy theo mức độ vi phạm, hậu quả xảy ra và ý chí chủ quan của người thực hiện, hành vi này có thể bị xử lý theo các hình thức sau:

3.1. Xử phạt hành chính

Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi xâm phạm thân thể người khác mà không gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị:

• Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng;
• Phạt bổ sung như tịch thu phương tiện, công cụ vi phạm hoặc buộc xin lỗi công khai (nếu có yêu cầu từ người bị xâm phạm).

Đây là chế tài phổ biến áp dụng cho các trường hợp bảo vệ yêu cầu khám người trái phép mà không gây ra thiệt hại rõ rệt.

3.2. Truy cứu trách nhiệm hình sự

Chưa dừng lại ở đó, nếu như hành vi khám người diễn ra dưới hình thức cưỡng ép, đe dọa, làm nhục hoặc gây tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, sức khỏe của người bị khám, nhân viên bảo vệ có thể bị xử lý tới hình sự theo một trong các tội danh sau:

• Tội làm nhục người khác (Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017):
  Phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm, hoặc phạt tù đến 5 năm nếu có tình tiết tăng nặng.
• Tội xâm phạm chỗ ở, thân thể người khác (Điều 158 BLHS):
  Phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm, tùy theo mức độ nghiêm trọng.
• Tội bắt, giữ người trái pháp luật (Điều 157 BLHS):
  Nếu bảo vệ ngăn cản người rời đi, giữ lại để khám mà không có căn cứ pháp lý, có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm, nặng hơn nếu gây hậu quả nghiêm trọng hoặc có tổ chức.

3.3. Trách nhiệm dân sự

Khi bị nhân viên bảo vệ tự ý khám người thì người bị xâm phạm có quyền:

• Khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại về tinh thần, sức khỏe, tài sản theo Điều 584 và Điều 592 Bộ luật Dân sự 2015;
• Yêu cầu xin lỗi công khai, bồi thường tổn thất tinh thần;
• Đề nghị cơ quan chức năng xử lý cá nhân vi phạm và công ty bảo vệ (nếu có liên đới trách nhiệm quản lý).

>>> Có thể bạn cũng sẽ quan tâm tới bài viết: Nhân viên bảo vệ xô xát bị thương trong ca trực được tính thế nào?

4. Trong tình huống nghi ngờ, bảo vệ được làm gì?

Mặc dù vậy, nhân viên bảo vệ vẫn có những quyền hạn riêng trong phạm vi pháp luật cho phép. Cụ thể:

• Được yêu cầu hợp tác kiểm tra hành lý hoặc tư trang, nhưng phải có sự đồng ý từ người đó.
• Được mời người nghi ngờ về phòng riêng để trao đổi – nhưng không được cưỡng chế, không được động chạm cơ thể.
• Được lập biên bản sự việc, giữ nguyên hiện trường và báo ngay cho lực lượng công an nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Tóm lại

Nhân viên bảo vệ không có quyền khám người theo quy định pháp luật Việt Nam. Việc khám người là hành vi xâm phạm đến thân thể. Hành động này chỉ được thực hiện bởi cơ quan có thẩm quyền như công an, viện kiểm sát, tòa án trong các trường hợp cụ thể do pháp luật quy định.

Việc khám người trái phép là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Hành vi này có thể dẫn tới nhiều rắc rối pháp lý, không chỉ cho cá nhân nhân viên bảo vệ mà còn ảnh hưởng cả tới doanh nghiệp cung cấp dịch vụ bảo vệ. Mỗi nhân viên bảo vệ cần được đào tạo đầy đủ về ranh giới pháp lý, tránh để “vô tình” trở thành vi phạm.

0.0           0 đánh giá

0% | 0

0% | 0

0% | 0

0% | 0

0% | 0

Cám ơn bạn đã gửi đánh giá cho chúng tôi! Đánh giá của bạn sẻ giúp chúng tôi cải thiện chất lượng dịch vụ hơn nữa.

5 4 3 2 1

Gửi ảnh thực tế

Chỉ chấp nhận JPEG, JPG, PNG. Dung lượng không quá 2Mb mỗi hình

Gửi